Nederland plat? Think again! Ik ben net terug van een avontuurlijke wandeling die me het tegendeel bewees. Het begon allemaal met een stevige klim die me naar de top van de Grebbeberg bracht. Maar wat een beloning wachtte daar! Een adembenemend uitzicht over natuurgebied De Blauwe Kamer. Terwijl ik langs de ‘bergwand’ liep, kronkelde mijn pad door betoverend bos. Tussen de bomen zag ik het zilveren lint van de Nederrijn, met daarachter de Betuwe die langzaam vervaagde in de ijle mist.
De Grebbeberg en het nabijgelegen natuurgebied Laarsenberg zijn pareltjes van oud bos, afgewisseld met open velden. Het voelde als lente: de krokussen beginnen te bloeien en de hommels kwamen uit de grond.
De geschiedenis van de Grebbeberg is net zo fascinerend als het landschap zelf. Het steile terrein is gevormd door duizenden jaren van erosie door de rivier, en heeft een strategische betekenis gehad in gevechten sinds de prehistorie. Maar sommige dingen veranderen niet: ook tijdens de Tweede Wereldoorlog is hier zwaar gevochten.
Langs de route stuitte ik op een militair ereveld, met een indrukwekkende tentoonstelling. Het is de laatste rustplaats van 400 militairen, die hier in 1940 hun leven hebben gegeven voor vrijheid. Het was een moment van even stilstaan te midden van mijn wandelavontuur.
Al met al kan ik deze wandeling van harte aanbevelen, alleen al vanwege het adembenemende uitzicht en de rijke geschiedenis die je onderweg tegenkomt. Dus trek je wandelschoenen aan en ontdek de schoonheid van de Grebbeberg en Laarsenberg.
Diep verscholen in de bossen van Oosterbeek biedt het Airborne Museum Hartenstein niet alleen een reis door de tijd, maar ook een indringende blik op de Slag om Arnhem. In dit historische landhuis, dat diende als het operationele hoofdkwartier van de geallieerde troepen, komen bezoekers oog in oog te staan met een aangrijpende verzameling van museumstukken en tentoonstellingen die de heldhaftige strijd van de soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog tot leven brengen.
Uniformen en Uitrusting:
De museumgalerijen tonen een uitgebreide verzameling uniformen, uitrusting en persoonlijke bezittingen van de soldaten die deelnamen aan de Slag om Arnhem. Bezoekers kunnen de zorgvuldig bewaarde kledingstukken bewonderen, elk met een uniek verhaal dat getuigt van de moeilijkheden en ontberingen waarmee de soldaten werden geconfronteerd.
Overzichtsvideo
Om een gevoel van de werkelijkheid te creëren, bevat het museum levensgrote video die de omstandigheden van de strijd nauwgezet nabootsen. Van de luchtlandingen tot de straatgevechten, deze diorama’s bieden bezoekers een visuele en emotionele verbinding met de gebeurtenissen van destijds. In deze video werd er van dag tot dag uitgelegd wat er is gebeurd in de slag om Arnhem
Originele Documenten en Foto’s:
Authentieke documenten en foto’s nemen bezoekers mee terug in de tijd, waardoor ze een dieper begrip krijgen van de strategieën en tactieken die werden toegepast. Deze bronnen werpen een licht op de historische context en laten zien hoe de geallieerde troepen hun operatie planden.
Multimedia-ervaringen:
Moderne technologieën worden slim geïntegreerd in de tentoonstellingen, waardoor bezoekers interactieve ervaringen kunnen beleven. Van virtuele kaarten tot persoonlijke getuigenissen, deze multimedia-elementen voegen een boeiende laag toe aan de reis door de geschiedenis.
Betekenisvolle Ervaring:
Een bezoek aan de tentoonstellingen van het Airborne Museum Hartenstein gaat verder dan het bewonderen van voorwerpen achter glas. Het is een onderdompeling in het verleden, een ervaring die bezoekers uitnodigt om de persoonlijke verhalen van de soldaten te voelen en te begrijpen. De tentoonstellingen dienen als een brug tussen heden en verleden, waarbij elke weergave een eerbetoon is aan de moed en opoffering van degenen die vochten voor vrijheid.
Conclusie:
De tentoonstellingen van het Airborne Museum Hartenstein vormen het kloppende hart van deze historische locatie. Ze bieden bezoekers de gelegenheid om te leren, te reflecteren en de impact van de Slag om Arnhem op een dieper niveau te begrijpen. Elk museumstuk, elke foto en elk diorama vertelt een verhaal van heldendom en doorzettingsvermogen, en nodigt uit tot een moment van bezinning op de betekenis van vrijheid. Een bezoek aan deze tentoonstellingen is niet slechts een museumbezoek; het is een reis door de geschiedenis, die de herinneringen aan het verleden levend houdt en de offers van degenen die vochten voor vrijheid eert.
In het hart van België, twintig kilometer ten zuiden van Antwerpen, ligt een ingegraven bolwerk dat ooit diende als onderdeel van de verdedigingsgordel rond Antwerpen. Dit fort, genaamd Breendonk, herbergt een duister en pijnlijk verleden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het door de nazi’s gebruikt als “opvangkamp” voor dissidenten, verzetsstrijders, gijzelaars en Joden. Dit verschrikkelijke hoofdstuk in de geschiedenis van Fort Breendonk, dat zich onderscheidde door zijn meedogenloze regime van deprivatie en foltering, verdient onze aandacht. In deze blogpost nemen we je mee naar dit griezelige en onheilspellende fort en proberen we een glimp op te vangen van de gruwelen die zich daar hebben afgespeeld.
Audiogids
Er is een audiogids beschikbaar die verteld over de geschiedenis van het fort. Je druk een nummer in en dan wordt het betreffende verhaal verteld. Er hangen geen tekstuele bordjes in het museum, alles loopt via de audiogids. Aangezien het verhaal het belangrijkste is ben je wel ongeveer 2,5 uur bezig om alle verhalen af te luisteren.
Het Ontstaan van Fort Breendonk
De geschiedenis van Fort Breendonk begon aan het begin van de 20e eeuw, toen het werd gebouwd als onderdeel van de verdedigingsgordel rond Antwerpen. Het was bedoeld als een bastion van verdediging, maar de rol van het fort zou drastisch veranderen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het Auffanglager Breendonk
Na de bezetting van België door nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog werd Fort Breendonk omgevormd tot een gevangenenkamp en doorgangskamp. Hoewel het geen officieel concentratiekamp was, waren de levensomstandigheden er nauwelijks beter. Het fort diende als de laatste halte voor gevangenen voordat ze naar kampen in Duitsland, Oostenrijk en Polen werden getransporteerd. Het kamp werd geleid door leden van de SS en had als voornaamste doel gevangenen uit te putten en te martelen. Van de duizenden gevangenen die hier werden vastgehouden, hebben velen de oorlog niet overleefd.
Het Dagelijks Leven in Breendonk
Het dagelijks leven in Fort Breendonk was een ware hel. Gevangenen werden samengepakt in betonnen kazematten, waar ze onder verschrikkelijke omstandigheden moesten overleven. Ze leden honger, kregen nauwelijks voedsel en werden gedwongen tot dwangarbeid. De omstandigheden waren zo erbarmelijk dat velen probeerden gras te eten, zelfs als dit zware straffen met zich meebracht.
Foltering en Dood
Foltering was een wijdverbreide praktijk in Fort Breendonk en een belangrijke oorzaak van de dood van gevangenen. In een speciaal ingerichte folterkamer werden gevangenen onderworpen aan onmenselijke martelingen, variërend van stokslagen en elektrocutie tot ophanging en het breken van ledematen. Deze folteringen werden uitgevoerd door leden van de Gestapo, die verhoren afnamen en deze wrede praktijken toepasten om bekentenissen af te dwingen.
Belgische SS’ers: De Beulen
Naast Duitse bewakers, waren er ook Belgische SS’ers in Fort Breendonk. Deze Vlaamse SS’ers waren betrokken bij het handhaven van tucht en discipline in het kamp en voerden de bevelen van de Duitse autoriteiten uit. Hun aanwezigheid maakte de omstandigheden voor gevangenen nog grimmiger.
De Bevrijding en Nasleep
Met de opmars van de geallieerden evacueerden de Duitsers Fort Breendonk en werden de gevangenen elders naartoe getransporteerd. Het fort werd verlaten, maar het leed dat daar was toegebracht, zou nooit worden vergeten. Na de oorlog werd Fort Breendonk omgevormd tot het Nationaal Gedenkteken Fort van Breendonk, en het herinnert ons aan de duistere bladzijden van de geschiedenis.
Conclusie: Een Herinnering aan Duistere Tijden
Fort Breendonk is een getuige van menselijk lijden en wreedheid tijdens een van de meest duistere periodes in de geschiedenis. Het vertelt het verhaal van de ontelbare mannen, vrouwen en kinderen die hier hebben geleden en geleden. Het is onze verantwoordelijkheid om te blijven herinneren wat er in Fort Breendonk is gebeurd, zodat deze gruwelen nooit worden vergeten en de wereld wordt herinnerd aan de noodzaak van vrede en tolerantie. Fort Breendonk dient als een herinnering aan de vreselijke gevolgen van extremisme en haat, en als een oproep om nooit meer toe te staan dat zulke gebeurtenissen zich herhalen.
De slag bij Wilp was onderdeel van Operation Cannonshot, een geallieerd offensief tegen de Duitse troepen die zich na de Slag om Arnhem in september 1944 hadden teruggetrokken. De operatie werd uitgevoerd door de 48th Highlanders en vond plaats in de omgeving van de Veluwe en de IJssel.
Op zaterdag 15 april 2023 werd de slag nagespeeld in Wilp, een klein dorpje aan de IJssel, als onderdeel van de herdenking van de bevrijding van Nederland in 1945. De 48th Highlanders of Canada, een infanterie-eenheid van de Canadese strijdkrachten, namen deel aan de reconstructie, samen met Duitse re-enactors die de Duitse troepen vertegenwoordigden.
De re-enactors werden getraind en uitgerust volgens de uniformen en wapens uit de Tweede Wereldoorlog. De 48th Highlanders of Canada waren gekleed in hun karakteristieke uniformen en droegen Sten-geweren en Lee-Enfield-geweren. De Duitse troepen droegen het bekende veldgrijze uniform en hadden Mauser-geweren en machinegeweren.
De reconstructie begon met een briefing van de geallieerde officieren aan de soldaten, waarin de opdracht werd uitgelegd en de strategie werd bepaald. Vervolgens werd de slag nagespeeld. De re-enactors speelden de gevechten met grote nauwkeurigheid en realisme na, waarbij de strategieën van beide zijden werden getoond en de emoties van de soldaten werden geportretteerd.
Uiteindelijk slaagden de 48th Highlanders of Canada erin om de Duitse troepen te verslaan en de slag te winnen. De geallieerde officieren waren tevreden over de prestaties van hun troepen en de manier waarop de slag was nagespeeld. Na afloop werden de re-enactors bedankt voor hun inzet en kreeg het publiek de kans om met hen te praten en foto’s te maken.
De Re-enactment slag Operation Cannonshot bij Wilp was niet alleen een eerbetoon aan de Canadese en Duitse soldaten die in 1944 tegenover elkaar stonden, maar ook een manier om de geschiedenis levend te houden en de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog te eren. Het was een indrukwekkende en emotionele gebeurtenis die de moed en het doorzettingsvermogen van de soldaten van beide zijden liet zien, en een herinnering aan de waarde van vrijheid en vrede.
In deze wandeling die niet is aangegeven maar waar we zelf de route bepaald hebben wandelen van het centrum van Arnhem via Wolfheze naar Ede. De route is 27 kilometer.
Mariendaal
Vanaf station Arnhem wandelen we door de wijk Heijnoord en komen we aan in Mariendaal. Mariendaal is een landgoed in Arnhem, Nederland, prachtige bossen, glooiende heuvels en historische gebouwen heeft. Het landgoed is ontstaan in de 17e eeuw en is sindsdien eigendom geweest van verschillende adellijke families. Het landgoed is toegankelijk voor het publiek. Ook zijn er op het landgoed enkele bijzondere gebouwen te vinden, zoals bijvoorbeeld het landhuis.
Christuskoepel
In 1939 schonk een anonieme weldoenster uit Oosterbeek de Christuskoepel op het landgoed Mariendaal in Arnhem aan Geldersch Landschap & Kasteelen. Zij was geïnspireerd geraakt door een oproep van Koningin Wilhelmina tot morele en geestelijke herbewapening als tegenwicht tegen totalitaire, fascistische en communistische ideologieën. De koepel werd opgeleverd op 9 mei 1940, een dag voor de Duitse inval in Nederland.
Slijpbeek
De Slijpbeek ontspringt op het monumentale landgoed Mariëndaal, een paar honderd meter ten noorden van de spoorbaan Arnhem-Utrecht.
Duiker onder de spoorlijn
De grootste duiker in de spoorlijn Utrecht-Arnhem, oorspronkelijk bedoeld voor de afvoer van hemelwater, werd in september 1944 gebruikt door bewoners uit de omgeving om te schuilen voor het oorlogsgeweld. Op 19 september werd de tunnel gebruikt door Britse en Poolse troepen als verbinding met het terrein ten zuiden van de spoorlijn, om zo met voertuigen en kanonnen hun kameraden in de Wolfhezer- en Bilderbergbossen te bereiken.
Ginkelse Heide
Dan komen we langs de Ginkelse Heide. De Ginkelse Heide is een uitgestrekt heidegebied in de buurt van Ede in Nederland, dat bekend staat om zijn historische betekenis als een landingsplaats voor geallieerde parachutisten tijdens de Slag om Arnhem in de Tweede Wereldoorlog.
Sysselt
De Sysselt is een natuurgebied bij Ede, Nederland, dat bekend staat om zijn gevarieerde landschap met bossen, heidevelden en zandverstuivingen. Het gebied is ongeveer 350 hectare groot en wordt beheerd door het Geldersch Landschap.
Mauritskazerne
De Mauritskazerne is een voormalige militaire kazerne in Ede, gelegen nabij het spoorwegstation Ede-Wageningen. De kazerne werd begin 1900 gebouwd en diende als opleidingscentrum voor infanteristen en later als mobilisatiecomplex aan het begin van de Tweede wereldoorlog.
Conclusie
Het eerste stuk was wel veel over asfalt maar later na Wolfheze werd de weg meer een zandweg. Het was interessant om te zien dat er nog zo veel connectie was met de Tweede Wereldoorlog. Zo wandelde we van het centrum van Arnhem naar Ede, via onder andere het landgoed Mariendaal en de Ginkelse Heide, voert langs diverse historische locaties zoals de Christuskoepel en de Mauritskazerne. Ook worden de prachtige bossen en gevarieerde landschappen van de Sysselt en Slijpbeek bezocht, waarbij de laatste ook een rol speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog als schuilplek en verbindingsroute voor troepen.
De laatste maandag in mei is in de Verenigde Staten een vrije dag. Veel steden hebben een parade om de gevallen soldaten te herdenken. De gedenkdag begon na de Amerikaanse Burgeroorlog. Na de Eerste Wereldoorlog werd de herdenking uitgebreid om allen die voor hun land het leven hebben gelaten in militaire dienst te herdenken.
In Mount Pleasant was een optocht die begon met de politie en de brandweer en van veteranen, oude auto’s en motoren. Onderweg werd er nog even gestopt bij een monument om hier eer aan te betonen en was er werd er drie keer geschoten om dit kracht bij te zetten
De route liep door het plaatsje en eindigde op de begraafplaats. Het is was indrukwekkend om te zien met hoeveel trots en ceremonie ze dit doen.
📍 Mount Pleasant, Michigan (30 mei 2022) Deze blogpost is onderdeel van de reis die we in 2022 gemaakt hebben naar Chicago en Michigan, bekijk hier de andere blogs uit de serie
In een suburb van Chicago ligt een museum met als thema de oorlogen waar de eerste divisie van het Amerikaanse leger aan heeft bijgedragen. Het park is vernoemd naar de Slag om Cantigny.
Cantigny is een buurtschap in het noorden van Frankrijk. Het ligt tussen Lille en Parijs. De afstand is ongeveer 120 kilometer ten noorden van Parijs en 140 kilometer ten zuiden van Lille.
Zo spraken we aan het begin een vrijwilliger die enthousiast vertelde over de eerste divisie en aan hoe familie ook had meegevochten in de Tweede Wereldoorlog
Eerste Wereldoorlog
De eerste divisie werd gevormd in 1917 op basis van bestaande legeronderdelen. De eerste manschappen vertrokken per schip in juni 1917 richting Engeland om later mee te vechten in Frankrijk. Rond april 1918 waren de Duitsers doorgestoten tot zo’n 65 kilometer van Parijs. Als reactie daarop verplaatste deze unit zich om het buurtschap Cantigny aan te vallen. Binnen drie kwartier werd het dorp heroverd en werden 250 Duitse soldaten gevangengenomen. Dit was de eerste Amerikaanse overwinning in de oorlog en het verantwoordelijke regiment staat vanaf dat moment bekend als de Black Lions Of Cantigny. Tijdens de eerste wereldoorlog verdedigde deze unit het buurtschap Cantigny en speelde een belangrijk rol in de overwinning van Saint Mihiel en het Maas-Argonneoffensief. Tijdens deze slag braken de geallieerden eindelijk de Duitse linies door en wonnen daarmee de oorlog.
Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede wereldoorlog is deze eenheid ingezet in Oran, Algerije en daarna op Omaha Beach. Omaha Beach is een van de stranden waar de geallieerden voet aan wal zetten tijdens D-Day. In het museum is de tentoonstelling zo ingericht dat het net lijkt alsof je uit een landingsboot komt en zo het strand op loopt. Dat was alles behalve eenvoudig, er lagen zee-egels, cointet-elementen (soort losstaand hekwerk), anti-tank grachten en prikkeldraad.
De eerste divisie was als eerste Amerikaanse onderdeel op Frans-grond en verlieten het land ook als laatste. Via Parijs trokken door naar België. Het was een enorme operatie om zo veel eenheden te verplaatsen. Zo werdt er op een dag 3 miljoen liter brandstof verbruikt. Zo werdt de Red Ball Express opgetuigd. Na de uitbraak uit Normandië door de Amerikaanse en Engelse legers trokken ze zonder veel tegenstand, en dus snel, landinwaarts richting de Belgische en Duitse grens. Dit leidde tot problemen in de aanvoer van brandstof, munitie, voedsel en ander militair materiaal naar de troepen in de frontlinie. De Red Ball Express werd opgezet om dit probleem op te lossen.
Na België in hebben getrokken heeft de Eerste infanteriedivisie meegevochten met het Ardennenoffensief. Na deze slag trokken ze verder Duitsland in en verslaag uiteindelijk de vijand.
Vietnam
Het grootse verschil tussen de tweede wereldoorlog en de Vietnam oorlog was dat de communicatie techniek enorm zijn verbeterd en dat helikopters onderdeel zijn van de gevechtsuitrusting. In juli 1965 krijgt dit regiment de opdracht om Zuid-Vietnam binnen te vallen, in november had het er 15.000 troepen. De missie was om Saigon (de hoofdstad) te beschermen. Voor 5 jaar hebben ze daar gevochten tussen de rubber plantages, rijst velden, moerrassen en de jungle.
Recentere oorlogen
Vanaf 1970 hebben de soldaten van de eerste divisie gediend in diverse oorlogen om de Amerikaanse belangen te verdedigen. Belangrijke oorlogen zijn de Koude oorlog (1947-1991), Eerste Golf oorlog (1990-1991), en in de Joegoslavische oorlogen (1991-2001) waarin deze divisie heeft bijgedragen.
Conclusie
Het is een indrukwekkend museum waarin vanuit het perspectief van de Amerikanen naar deze oorlogen wordt gekeken. Buiten staat een verzameling tanks en binnen wordt door middel van een mooie tentoonstelling je meegenomen in het verhaal. Je hoeft voor museum geen entree te betalen, alleen het park kost $5 per auto. Als je in de buurt bent zou ik het zeker aanraden.
